طرزهای شعری نزد قدما بررسی رویکردهای سبک‏شناسانه تذکره‏نویسان دوره صفوی

نویسندگان

حجت برهانی

کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد مریم صالحی‏ نیا

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

موضوعات انتقادی و سبکی حضوری چشم گیر در تذکره‏های دوره صفوی دارند. رویکرد اصلی و فراگیر تذکره‏‏نویسان این دوره رویکرد شمّی است؛ به این معنا که همانند پژوهش گران امروزی به شکل آگاهانه از مبنای نظری و شیوه عملی‏‏ خاصی بهره نبرده‏اند و توصیفات پشتوانه علمی مشخصی ندارد. بنابراین آرای سبک‏‏شناسی تذکره‏‏نویسان دوره صفوی دوران طفولیت خود را می‏‏گذرانده است؛ اما این بارقه‏‏های آغازین و هرچند غیرعلمی، به دلیل حضور تذکره‏‏نویس در متن جریان‏‏ها، توجه به فردیّت شاعران، و چندجانبه‏‏نگری به مسائل سبکی، زمینه‏ساز شناخت دقیق‏‏تر جریان‏‏های شعری گذشته و هم چنین شناخت پیشینه سبک‏‏شناسی زبان فارسی شده است. این پژوهش رویکردهای گوناگون تذکره‏‏نویسان به مسائل سبکی را بررسی می‏‏کند و نشان می‏‏دهد که تذکره‏‏نویسان در ژرفنای رویکرد فراگیر شمّی خود، علاوه بر مسائل ذوقی به نکات مهم تاریخی، محتوایی، تطبیقی، زبانی، و بلاغی طرزها (سبک) نیز توجه کرده‏‏اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

طرزهای شعری نزد قدما بررسی رویکردهای سبک‏شناسانة تذکره‏نویسان دورة صفوی

موضوعات انتقادی و سبکی حضوری چشم‌گیر در تذکره‏های دورة صفوی دارند. رویکرد اصلی و فراگیر تذکره‏‏نویسان این دوره رویکرد شمّی است؛ به این معنا که همانند پژوهش‌گران امروزی به شکل آگاهانه از مبنای نظری و شیوة عملی‏‏ خاصی بهره نبرده‏اند و توصیفات پشتوانة علمی مشخصی ندارد. بنابراین آرای سبک‏‏شناسی تذکره‏‏نویسان دورة صفوی دوران طفولیت خود را می‏‏گذرانده است؛ اما این بارقه‏‏های آغازین و هرچند غیرعلمی، به...

متن کامل

طرزهای شعری نزد قدما بررسی رویکردهای سبک‏شناسانة تذکره‏نویسان دورة صفوی

موضوعات انتقادی و سبکی حضوری چشم گیر در تذکره‏های دورة صفوی دارند. رویکرد اصلی و فراگیر تذکره‏‏نویسان این دوره رویکرد شمّی است؛ به این معنا که همانند پژوهش گران امروزی به شکل آگاهانه از مبنای نظری و شیوة عملی‏‏ خاصی بهره نبرده‏اند و توصیفات پشتوانة علمی مشخصی ندارد. بنابراین آرای سبک‏‏شناسی تذکره‏‏نویسان دورة صفوی دوران طفولیت خود را می‏‏گذرانده است؛ اما این بارقه‏‏های آغازین و هرچند غیرعلمی، به...

متن کامل

بررسی جایگاه هنر دوره صفوی

عصر بالندگی و شکوفایی هنر ایران دوران سلجوقی و ایلخانی است و در زمان تیموریان به اوج می رسد. در حالی که از گذشته تاکنون مطالب بسیاری در مدح و ستایش صفویان گفته شده که بیشتر جنبه سیاسی دارد تا تحلیل و بررسی جدی در زمینه فرهنگ و هنر. تمرکز و یکپارچگی سازمان دولت صفوی باعث شد تا جمیع هنرها رونق گرفته و تولیدات فراوانی در تمامی زمینه های هنری انجام شود و بدین گونه بود که هنرها در این عصر به جهت کم...

متن کامل

ﺗﺄثیر بابا فغانی بر جریان‌های شعری عصر صفوی

بابا فغانی شیرازی (م.925ق) از شاعران دوران ساز ادبیات فارسی است. طرز تازه او 200 سال شعر فارسی را به انحای گوناگون تحت ﺗﺄثیر خود قرار داده است. شاعران بسیاری در عصر صفوی دیوان او را تتبّع کرده و در زمین غزل‌های او غزل سروده اند. بررسی دواوین تنها هفت تن از شاعران عصر صفوی؛ یعنی عرفی، نظیری، شانی تکلو، شاپور تهرانی، شفایی، طالب آملی و صاﺋﺐ حاکی از آن است که این شعرا حدود هزار غزل در جواب اشعار با...

متن کامل

بررسی رویکردهای کلامی مکتب اصفهان در عصر صفوی

شکل گیری مکتب علمی اصفهان نقطه عطف در تاریخ اندیشه کلامی شیعه عصر صفوی است و در کنار پیدایش حکمت متعالیه ، کلام اسلامی جایگاه ممتازی یافت و زمینه رشد و گسترش مباحث کلامی شیعه را در غالب سه رویکرد فراهم آورد. «کلام فلسفی» در مکتب اصفهان، بر رویکردهای دیگر کلامی ، تقدم زمانی داشت و اوج آن در آثار و آراء فیاض لاهیجی تبلور یافت و این شاگرد برجسته صدرا، به نوعی تحت تأثیر اندیشه مشاء ، آثار کلامی خود...

متن کامل

تربیت و عمارت: آموزش معماری با تأمل در مفهوم «فرهنگ» نزد قدما

امروزه، به تربیت در هر ساحتی از علم و فن به طریقی نگریسته و بر مبنای هر نگاه، روشهایی برای آموزش انسانها در آن ساحت پی گرفته می‌شود. معماری نیز از این قاعده مستثنا نیست؛ بحثها و نظرهای متنوع و گاه مختلفی در تربیت معماران مطرح است. در این میانه، دغدغۀ هویت و فرهنگ در معماری ایرانی نیز پررنگ شده است و آنانی که معماری را فرع بر فرهنگ می‌دانند، معتقدند که برای رسیدن به معماری مطلوب باید فرهنگ را به...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
کهن نامه ادب پارسی

جلد ۶، شماره ۱، صفحات ۲۳-۴۵

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023